คำวิเศษณ์ ～さん(~saN)

2018/12/27 หัวข้อ: ภาษาโอกินาว่าระดับพื้นฐาน ไวยากรณ์

はいさいぐすーよー(haisai gusuujoo)

　บทความนี้จะพูดถึงคำวิเศษณ์ในภาษาโอกินาว่า (形けい容よう詞し)

โดยทั่วไปแล้ว คำวิเศษณ์ในภาษาโอกินาว่าจะลงท้ายด้วย ～さん(~saN) และจะผันคำลงท้ายนี้ตามกาลและบริบทต่าง ๆ ยกตัวอย่างคำวิเศษณ์เช่น

• 美ちゅらさん(curasaN) หมายถึง สวยงาม (美うつくしい)
• 多うふさん(uhusaN) หมายถึง มากมาย (多おおい)
• 高たかさん(takasaN) หมายถึง สูง แพง (高たかい)
• 愛かなさん(kanasaN) หมายถึง ชอบ เป็นที่รัก (好すき、愛いとしい)
• 忙いちゅなさん(ʔicunasaN) หมายถึง ยุ่ง ไม่ว่าง (忙いそがしい)
• 早ふぇーさん(hweesaN) หมายถึง เร็ว รวดเร็ว (早はやい)
• 暑あちさん(ʔacisaN) หมายถึง ร้อน (暑あつい)

รูปสิ้นสุด (終しゅう止し形けい)

รากคำ + saN

　เหมือนคำกริยาคือรูปนี้ใช้เมื่อจบประโยค โดย ～さん(saN) เป็นรูปสิ้นสุดแล้ว

• 今日ちゅーやいっぺー忙いちゅなさんどー。(cuu ja ʔippee ʔicunasaNdoo)
  　หมายถึง วันนี้ยุ่งมาก ๆ เลยนะ (今日きょうはとても忙いそがしいよ。)

รูปขยายคำนาม (連れん体たい形けい)

รากคำ + saru

　เช่นเดียวกับคำกริยา เปลี่ยน ～ん(~N) ให้เป็น ～る(~ru) เพื่อใช้ในการขยายคำนาม

• 宮古みゃーく島じまー美ちゅらさる島しまやいびーん。(mjaakuzimaa curasaru sima jaibiiN)
  　หมายถึง เกาะมิยาโกะเป็นเกาะที่สวยงาม (宮古みやこ島じまは美うつくしい島しまです。)

รูปขยายกริยา (連れん用よう形けい)

รากคำ + ku

• 用事ゆーじゅぬ有あくとぅ、早ふぇーく帰けーやびーん。(juuzu nu akutu, hweeku keejabiiN)
  　หมายถึง เพราะมีธุระจึงกลับบ้านเร็ว (用事ようじがあるから、早はやく帰かえります。)

รูปสุภาพ (丁寧ていねい形けい)

รากคำ + saibiiN

• 今日ちゅーや雨あみぬ降ふらんくとぅ、でーじ暑あちさいびーん。(cuu ja ʔami nu huraNkutu, deezi ʔacisaibiiN)
  　หมายถึง เพราะวันนี้ฝนไม่ตก อากาศจึงร้อนมาก (今日きょうは雨あめが降ふらないから、大変たいへん暑あついです。)

รูปปฏิเสธ (否定ひてい形けい)

1) รูปปฏิเสธทั่วไป

รากคำ + kuneeraN

2) รูปปฏิเสธแบบสุภาพ

รากคำ + kuneejabiraN

ตัวอย่างประโยค

　วันนี้ที่ทะเลมีคนไม่เยอะ พูดว่า

• 今日ちゅーや海うみんかい人っちゅぬ多うふさくねーらん。(cuu ja ʔumiNkai Qcu nu uhusakuneeraN)
  　(今日きょうは海うみに人ひとが多おおくない。)
• 今日ちゅーや海うみんかい人っちゅぬ多うふさくねーやびらん。(cuu ja ʔumiNkai Qcu nu uhusakuneejabiraN)
  　(今日きょうは海うみに人ひとが多おおくないです。)

สรุปคำศัพท์

1) คำนาม

• 宮古みゃーく島じま(mjaakuzima) หมายถึง เกาะมิยาโกะ (宮古みやこ島じま)
• 用事ゆーじゅ(juuzu) หมายถึง ธุระ นัดหมาย (用事ようじ)
• 島しま(sima) หมายถึง เกาะ (島しま)
• 海うみ(ʔumi) หมายถึง ทะเล (海うみ)

2) คำวิเศษณ์

• 美ちゅらさん(curasaN) หมายถึง สวยงาม (美うつくしい)
• 多うふさん(uhusaN) หมายถึง มากมาย (多おおい)
• 高たかさん(takasaN) หมายถึง สูง แพง (高たかい)
• 愛かなさん(kanasaN) หมายถึง ชอบ เป็นที่รัก (好すき、愛いとしい)
• 忙いちゅなさん(ʔicunasaN) หมายถึง ยุ่ง ไม่ว่าง (忙いそがしい)
• 早ふぇーさん(hweesaN) หมายถึง เร็ว รวดเร็ว (早はやい)
• 暑あちさん(ʔacisaN) หมายถึง ร้อน (暑あつい)

3) คำช่วย

• いっぺー(ʔippee) หมายถึง มาก (とても)
• でーじ(deezi) หมายถึง มาก มากมาย ลำบาก (とても、大変たいへん)