กริยารูปต่อเนื่องในอดีต
はいさいぐすーよー!(haisai gusuujoo)
กริยารูปต่อเนื่องในอดีต ใช้สำหรับเหตุการณืที่เกิดขึ้นในอดีต หรือบ่งบอกสถานะในอดีต มีวิธีการใช้งานคล้ายกับรูป ~していた ในภาษาญี่ปุ่น มีวิธีการผันดังนี้
รากคำ + เสียงเชื่อมต่อ (เสียงสาม) + ootaN
เหตุผลการผันแบบนี้ ความจริงแล้วมาจากการผันรูปแบบเดียวกันของรูป ~していた ในภาษาญี่ปุ่น แต่ถูกกร่อนเสียงจนกลายเป็นรูปแบบด้านบน ซึ่งที่มาจริง ๆ ก็คือ
รูป~ti + รูปอดีตของกริยา 'uN => รูป~ti + 'utaN => เสียงสาม(เสียงของรูป~ti) + ootaN
ตัวอย่างการผันเช่น
- 食むん
(ka~muN|m,m,d)
จะได้ 食どーたん(kadootaN)
- 眠じゅん
(nin~zuN|d,z,t)
จะได้ 眠とーたん(niNtootaN)
- 消すん
(kun~suN|s,s,c)
แปลว่า ลบ จะได้ 消ちょーたん(kuNcootaN)
- 帰ゆん
(kee~juN|r,j,t)
จะได้ 帰とーたん(keetootaN)
- 言ん
(ʔju~N|r/j,×,c|irr)
จะได้ 言ちょーたん(ʔicootaN)
- 来ーん
(~cuuN|k,c,c|irr)
จะได้ 来ょーたん(cootaN)
ตัวอย่างประโยค
-
父や今日家んかい早く帰てぃ来ーんでぃ言ちょーたん。
(suu ja cuu hweeku jaaNkai keeticuuNdi ʔicootaN)
แปลว่า พ่อบอกว่าวันนี้จะกลับบ้านเร็ว (お父さんは今日家に早く帰って来ると言っていた。) -
昨日たんめーぬ来ゃるばすに、我んねー眠とーやびーたん。
(cinuu taNmee nu caru basu ni, waNnee niNtoojabiitaN)
แปลว่า เมื่อวานตอนคุณตามาหาฉันหลับอยู่ (昨日おじいさんが来た時に、私は寝ていました。) -
きっさ何そーたが?
(kiQsa nuu sootaga)
แปลว่า เมื่อกี้ทำอะไรอยู่หรอ (さっき何していたの?) -
何んそーやびらんたん。
(nuuNsoojabiraNtaN)
แปลว่า ไม่ได้ทำอะไรครับ (何もしていませんでした。)
สรุปคำศัพท์
1) คำกริยา
- 消すん
(kuN~suN|s,s,c)
- ลบ (消す)
2) คำนาม
- たんめー
(taNmee)
- ปู่ ตา (おじいさん) - はーめー
(haamee)
- ตา ยาย (おばあさん)
3) คำช่วย
- ばす
(basu)
- ตอนที่~ เมื่อ~ กรณีที่~ (の時、の場合) - きっさ
(kiQsa)
- เมื่อกี้ เมื่อสักครู่ (さっき)